Օլիմպիական խաղերը սկսել են անցկացվել մ.թ.ա. 8-րդ դարում: Օլիմպիայի շրջանում գտնվող Հին Հունաստանի տարածքում, որն այդ ժամանակ համարվում էր սրբազան վայր: Գոյություն ունեն դրանց ծագման մասին մի քանի լեգենդներ, որոնցից հիմնականը `Iphite թագավորի լեգենդն է, որին Ապոլլոնի քահանան հանձնարարել է անցկացնել մարզական հանդիսություններ` ի պատիվ օլիմպիական աստվածների: Նման մարզական փառատոնն անհրաժեշտ էր այդ ժամանակ Հունաստանը պոկող պատերազմը դադարեցնելու համար: Հոգ տանելով մարզիկների և հանդիսատեսի անվտանգության մասին ՝ հասարակական գործիչները վաղուց են հաստատել խաղերի կարգը:
Խաղերը բախման տեղ չէին, ուստի ամենակարևոր կանոնը նրանց վրա բոլոր տեսակի զենքերի լիովին արգելումն էր: Ողջ Օլիմպիադայի ընթացքում ամբողջ Հունաստանում զինադադար կնքվեց ռազմատենչ շրջանների միջեւ:
Երկրորդ հիմնական սկզբունքը մասնակից մարզիկների ազնվությունն էր: Չնայած այն հանգամանքին, որ դոպինգ սկանդալները ծանոթ չէին Հին Հունաստանի քաղաքացիներին, այդ ժամանակ արդեն կաշառքի փորձեր էին լինում մասնակիցներին կամ դատավորներին: Նման ոչ սպորտային վարքի մեջ ընկած մարզիկը կարող է ենթարկվել մարմնական պատժի կամ մեծ տուգանքի:
Freeանկացած ազատ ծնված հույն կարող էր մասնակցել Օլիմպիական խաղերին, իսկ այլ երկրներից եկած ստրուկներին և մարդկանց իրավունք չուներ մրցել: Կարծիք կա, որ Ալեքսանդր Մեծը պետք է ապացուցեր իր հույն ծագումը մրցույթին մասնակցելու համար:
Օլիմպիական խաղերի առաջին և վերջին օրերը նվիրված էին զոհաբերությանը: Յուրաքանչյուր մարզիկ ուներ իր հովանավոր աստվածը, ում բարեհաճությունն ու օգնությունը նա փորձում էր ստանալ բերելով իր նվերները:
Նույնիսկ այդ ժամանակ մարզիկների մարզումը թույլ չտվեց անցնել իր ընթացքը, բայց անցկացվում էր քաղաքի ամենահեղինակավոր քաղաքացիների խիստ հսկողության ներքո: Օլիմպիական խաղերին նախորդող տարվա ընթացքում մարզիկները մարզվում էին, իսկ հետո անցնում չափանիշները: Կարելի է ասել, որ Հին Հունաստանում կար ազգային թիմի որակավորման ընտրություն, որի արդյունքում թույլատրվեց մրցել ուժեղագույն մասնակիցները: Օլիմպիական խաղերից առաջ նախորդ ամիս մարզումներն իրականացվում էին հատկապես ինտենսիվ ռեժիմով և մարզիչների հսկողության ներքո:
Խաղի ծրագիրը շատ աստիճանաբար ընդլայնվեց: Սկզբում այն ներառում էր միայն մեկ փուլով վազք, այսինքն. 192-ին, 27 մ. այս տարիների ընթացքում նոր սպորտաձևեր են ավելացվել. վազք 2 փուլով, նետվելով, ըմբշամարտով և նիզակի նետում և սկավառակ նետել, մարտակառք:
Օլիմպիական խաղերում հաղթած մի մարզիկ դափնեպսակ է ստացել որպես մրցանակ և դարձել իր քաղաքի ամենահարգված բնակիչներից մեկը: Եվ եռակի չեմպիոնը կարող էր նույնիսկ տեղադրել իր սեփական արձանը:
Հանդիսատեսները խաղերին հաճախում էին անվճար, բայց արդեն Հելլադայում գենդերային խտրականություն կար: Միայն տղամարդիկ կարող էին ուղղակիորեն դիտել գործողությունը, մինչդեռ կանանց սպառնում էին մահապատիժ `խաղերին մասնակցելու համար: Միակ բացառությունները Դեմետրի քահանայուհիներն էին, որոնց թույլատրվում էր ծառայել իրենց աստվածուհուն:
Ավելի քան 10 դար գոյություն ունենալով ՝ մ.թ. 394 թ. Օլիմպիական խաղերը չեղյալ հայտարարեցին Հռոմեական կայսրը, ով ակտիվորեն քարոզում էր քրիստոնեական դավանանքը:
